 Etsen zijn diepdrukken. Bij een diepdruk wordt de inkt die zich in groeven in de (ets)plaat bevindt met een pers op papier overgebracht. Een aantal diepdruk technieken zijn etsen en de droge naald techniek. De droge naald techniek kan op diverse soorten plaatmateriaal toegepast worden. Doorgaans wordt hier echter zink of koper voor gebruikt. Een andere, erg goedkope en eenvoudige, manier is het inkrassen van plasticfolie. Je kunt hier bijvoorbeeld overhead sheets, of de glanzende doorzichtige plastic schutbladen voor gebruiken. |
 Etsen is een erg leuke hobby, maar de apparatuur voor het afdrukken is best prijzig. Daarom ben ik op zoek gegaan naar betaalbare mogelijkheden om toch thuis hiermee bezig te kunnen gaan. Wat je in ieder geval nodig hebt voor het afdrukken van een ets, is een etspers. Deze zijn in diverse maten en diverse prijsklassen te verkrijgen. Ik heb zelf een redelijk goedkoop en handzaam tafelmodel aangeschaft. Op deze pers kan ik etsen tot ongeveer A4 formaat afdrukken. De aanschafprijs van deze pers is nog geen €200,= |
 Behalve een etspers heb je ook een verwarmingsplaatje nodig om de inkt en je etsplaat iets op te warmen. In sommige gevallen moet ook de etsgrond verwarmd worden voor deze opgebracht wordt. Electrische warmhoudplaatjes van een redelijk formaat zijn best prijzig, en ze moeten ook nog eens eenvoudig schoon te maken zijn, omdat de inkt op de plaat zelf aangebracht wordt. Als alternatief heb ik een waxine warmhouder gekocht, en de bovenplaat, waarin gaatjes zaten, vervangen door een op maat geknipte zinken plaat. Je moet er wel voor zorgen dat de plaat de ruimte waarin de waxinelichtjes staan niet helemaal afsluit. |
 Het afdrukken van de ets doe je op natgemaakt papier. Het papier kun je weken in plastic bakken of in de gootsteen als deze groot genoeg is. Ik gebruik hier bakken die ooit bedoeld waren om foto''s in af te drukken. Ik heb ze in diverse kleuren. Het papier moet wel goed plat in de bak kunnen liggen, en helemaal onder water. |
 Voordat je de ets op het papier kunt afdrukken, moet het natte papier droog gedept worden. Het papier moet wel vochtig blijven, maar mag niet meer glimmen. Je kunt dit heel handig tussen een stapel goedkoop papier doen. Dit papier laat je gewoon weer drogen zodat je het heel vaak kunt gebruiken. Ik heb zelf in de uiteinden van 2 planken gaten gemaakt, en daar een bout met een moer doorheen gedraaid. Tussen deze 2 planken klem ik goedkoop papier. Het papier is het inpak/verhuispapier dat je bijvoorbeeld bij een bouwmarkt kunt krijgen. Erg goedkoop en heel geschikt. En door de vellen tussen de planken te klemmen zijn ze ook weer makkelijk op te ruimen. |
 Behalve de al genoemde benodigheden heb je natuurlijk ook nog etspapier nodig, etsinkt, materiaal om de inkt op te brengen of de plaat af te slaan. En niet te vergeten, een plaat die klaar is om afgedrukt te worden.Het geeft nogal wat geklieder, het afdrukken, dus leg vooral ook een stapel kranten klaar, en zorg ervoor dat je zonder te veel aan te raken straks je handen goed kunt wassen. |
 Als we alles klaar hebben staan om te etsen, beginnen we met het in het water leggen van het etspapier. Het is zelfs beter om dat al een uurtje van te voren te doen, dan is het papier lekker zacht bij het afdrukken. Daarna verwarm je de plaat, en knijp je wat inkt uit de tube op de plaat. Ik heb de etsplaat ook op de warmhoudplaat gelegd, zodat deze ook wat warmer wordt, dan vloeit de inkt mooi in de groeven zometeen. |
  Je kunt de inkt op verschillende manieren op de plaat aanbrengen. Ik gebruik hier een zelfgemaakte tampon. Maar je kunt ook een stukje karton gebruiken of een plastic spateltje. Probeer gewoon uit wat je het fijnste vindt werken. |
 Hier zie je hoe de inkt met een stukje karton wordt aangebracht. De wijze van aanbrengen van de inkt is uiteindelijk niet zo belangrijk, als alles maar goed bedekt wordt, en de inkt ook goed in de groeven geduwd wordt. |
 Bedek de hele plaat met inkt, ook delen die "wit" moeten blijven. Afhankelijk van hoe goed je de plaat gepolijst hebt, zullen de witte delen "echt" wit blijven of lichtgrijs. En door de hele plaat met inkt te bedekken zijn de witte of lichte delen overal ook echt even wit of licht na het afdrukken. |
  Net als het aanbrengen van de inkt, kan ook het afslaan van de plaat op verschillende manieren gebeuren. Het handigste is om eerst de meeste inkt met oude kranten of tarlatan te verwijderen. In plaats van tarlatan kun je ook kaasdoek of zo gebruiken. Hier zie je hoe de inkt met behulp van stukjes krant die om een kurkblok zijn gewikkeld wordt verwijderd. Het laatste beetje inkt kun je tenslotte met de muis van je hand afslaan. |
 Hier zie je hoe de plaat er uit ziet als de meeste overtollige inkt is verwijderd. De plaat is nog niet helemaal goed, vooral links en rechtsboven zie je nog teveel inkt zitten. Zorg ervoor dat je de platen altijd zoveel mogelijk hetzelfde afslaat voor je ze afdrukt. Dus niet de ene keer beter en de andere keer minder. Door dit zo veel mogelijk hetzelfde te doen krijg je min of meer identieke afdrukken. Dit is juist een van de fijne mogelijkheden van diepdruk, het maken van een oplage van meerdere praktisch identieke afdrukken. |
 Hier zie je een plaat die afgeslagen en gereed om af te drukken is. De inkt is zoveel mogelijk verwijderd van het gladde oppervlak, en zit goed in de groeven. Nu kun je het etspapier uit de waterbak halen en deppen tussen het goedkope papier dat je al klaargelegd hebt. Stel nu je etspers in. Dit doe je door het vel vilt er onder te leggen, en de handvaten gelijkmatig aan te draaien. Aan beide kanten moet dit even strak. Hoe strak is een kwestie van gevoel en uitproberen. Je moet de pers in ieder geval zo strak draaien dat er goed druk op het papier komt, maar niet zo strak dat je de plaat niet meer onder de rol doorgeperst krijgt. |
 Draai de pers nu helemaal naar een kant, en leg het vilt over de rol heen. Bij het aanbrengen van de inkt zal ook de onderkant van je etsplaat vies worden. Het is daarom handig om onder je plaat altijd een schoon vel papier te leggen. Dan wordt de grondplaat van je pers niet vies. En als je dit vel af en toe vervangt dan worden je afdrukken ook niet vies van inkt die op dit vel is achtergebleven. Leg vervolgens de afgeslagen plaat voorzichtig en netje in het midden op de grondplaat. |
 Het inmiddels droog gedepte vel etspapier wordt nu weer netjes en zonder er mee te schuiven, in 1 keer over de plaat gelegd. Beweeg het vel niet meer, want dan zal er al inkt op het etspapier komen. |
 Tenslotte leg je het vilt netjes over het papier heen. Nu rol je de plaat voorzichtig onder de pers door door de hendel gelijkmatig rond te draaien. Stop niet onderwijl, dan krijg je een soort rand in je afdruk. Rol de plaat ook niet heen en weer onder de pers, want het geheel kan iets verschuiven. Gewoon in 1 keer de plaat onder de pers door halen. Als de plaat helemaal aan de andere kant is, doe je eerst voorzichtig het vilt omhoog en vervolgens trek je voorzichtig het papier van de plaat af. |
 De afdruk moet nu drogen, en ook het papier zal nog vochtig zijn. Je kunt alle afdrukken natuurlijk vlak op een tafel of op de grond leggen, maar als je een kleine ruimte hebt of veel afdrukken wilt maken kan dat wat ruimteproblemen opleveren. Het is dan een idee om de afdrukken met behulp van plastic knijpers aan een waslijn te hangen. |
 Ik heb hier zelf een waslijn vrij hoog voor opgehangen. Met behulp van een krukje kan ik de afdrukken precies aan de lijn hangen, en zo hangen ze niemand in de weg en kan ik doorgaan met afdrukken. |
| Bij elke afdruk moet de hele procedure van het in inkten en afslaan van de plaat herhaald worden. Je ziet, het is dus een intensieve hobby. Nadat je klaar bent met alle afdrukken moet je tenslotte het warmhoudplaatje en waarschijnlijk ook je tafel en pers goed schoonmaken. Dit kun je het beste met reukloze terpentine doen. Dat stinkt niet zo als gewonen en is wat beter voor het millieu. Vergeet ook niet om het vilt onder de rol vandaag te halen. Doe je dit niet, dan zal het vilt indrukken op de plek waar de rol er op drukt, en krijg je de volgende keer een lichtere lijn op de plek van die indruk. Dat zou jammer zijn. Hier heb ik zinken platen afgedrukt, maar de werkwijze voor koperen platen of plastic schutbladen is in principe gelijk. Ets inkt is in meerdere kleuren te verkrijgen, daarmee kun je ook nog leuk experimenteren. |